Minder afval op de bouwplaats dankzij ketensamenwerking Patina Dakdenkers, IKO en GP Groot
Prikkelen, proberen en pionieren: deze drie woorden vatten de samenwerking tussen IKO, Patina Dakdenkers en GP Groot perfect samen. De bedrijven werken samen in de keten om bouwafval te verminderen én hoogwaardig te kunnen recyclen. Inmiddels zijn de eerste resultaten een feit: minder plastic verpakkingsmateriaal, minder bedrukking op de verpakking, minder virgin grondstofgebruik en 100% gerecyclede afstandhouders (ondersteuningspootjes) voor nieuwe PIR isolatieplaten.
De bedrijven werken al jaren met elkaar samen: IKO levert isolatiemateriaal aan Patina Dakdenkers, Patina Dakdenkers verwerkt deze in daken en GP Groot zorgt voor de afvalinzameling en recycling. De overgang naar een circulaire economie vraagt om het verbinden van de keten, werken aan afvalvermindering en het recyclen van afval naar nieuwe grondstoffen. Daarom zijn de bedrijven daar samen mee aan de slag gegaan.
Wouter Sikking, commercieel directeur van IKO B.V., was zich al langere tijd bewust van de noodzaak tot samenwerken. Een aantal jaar geleden gaf hij een presentatie aan Patina Dakdenkers over de duurzame ontwikkelingen binnen IKO. Al snel bleek dat een gesprek over de marktontwikkelingen, waar Patina op dat moment mee te maken had, beter op zijn plaats was. Wouter: “Na de eerste vraag heb ik mijn laptop dichtgeklapt en zijn we de diepte ingegaan over LCA’s, teruglevergaranties en milieukostenindicatoren. Dat gesprek is voor mij de aanleiding geweest om onze duurzame plannen anders aan te pakken. Daarna zijn we bij IKO een projectgroep gestart om de productieprocessen én producten voor onder andere isolatiemateriaal te verduurzamen.”
Het veranderen van de keten
Dat proces leidde tot een mooie kruisbestuiving, waarbij GP Groot aan IKO werd gekoppeld door Jordy van Nugteren, algemeen directeur Patina Dakdenkers. Jordy: “GP Groot is voor mij de aanjager bij dit soort ketenprocessen. Zij hebben het netwerk en de kennis over circulariteit en recycling in huis om daarmee de verandering in gang zetten. In zo’n proces kom je altijd uitdagingen tegen en door met de juiste partijen samen te werken blijf je vooruitgang boeken en voorkom je stilstand.”
“Door kennis te delen en te kijken naar wat er wél kan kom je uiteindelijk tot resultaat,” vertelt Coraline Noordzij, projectmanager bij GP Groot. “Wij onderzoeken de mogelijkheden voor minder verpakkingsmateriaal, leggen uit waarom minder bedrukking tot hoogwaardigere recycling leidt en onderzoeken samen met andere partijen in de keten hoe we van afval een nieuwe grondstof kunnen maken. Dat proces is echt niet altijd gemakkelijk. Vaak maak je kleine tussenstappen of is er een pilot nodig om dingen uit te proberen. Inmiddels weten we uit ervaring dat dit nodig is om verandering in de keten te realiseren.”
Belangrijke begrippen
- LCA’s (Life Cycle Analysis): is een methode om de milieueffecten van een product, proces of dienst gedurende de hele levenscyclus te beoordelen en te verbeteren. Denk aan het winnen van grondstoffen, het energiegebruik en de afvalwerking.
- Teruglevergaranties: bevatten de procesinrichting om gebruikte producten weer retour te sturen aan fabrikanten, zodat zij ze kunnen hergebruiken of recyclen.
- Milieukostenindicatoren: zijn meetbare eenheden die de kosten van milieueffecten weergeven. Deze worden gebruikt om de financiële impact van milieuschade aan te duiden. Denk bijvoorbeeld aan kosten voor de CO2-uitstoot of het verlies aan biodiversiteit.
- Virgin grondstoffen: zijn nieuwe, ongebruikte grondstoffen die direct uit de natuur worden gewonnen.
- Secundaire grondstoffen: zijn gerecyclede materialen die al eerder in producten zijn gebruikt. Deze worden hergebruikt of opnieuw verwerkt om nieuwe producten te maken.
De belangrijkste resultaten
- 17% minder verpakkingsmateriaal
- Circa 50% minder virgin grondstofgebruik
- 100% gerecyclede afstandhouders (ondersteuningspootjes) van piepschuin (EPS)
Minder verpakkingsmateriaal en virgin grondstoffen
Klaas Oosterhof, sales & marketing directeur bij IKO Insulations B.V.: “Ons plastic verpakkingsmateriaal voor nieuwe PIR isolatieplaten is met 17% verminderd, doordat de folies smaller zijn gemaakt. Ook bestaat één laag van de verpakking nu voor 30% uit gerecyclede folies. Dit zorgt voor ongeveer 50% minder virgin grondstofgebruik. We hebben er bewust voor gekozen om ons eerst te focussen op afvalvermindering en minder materiaalgebruik, omdat we zien dat op dit vlak vaak nog veel valt te winnen.”
Klaas: “Daarnaast worden de ondersteunende pootjes (afstandhouders) die we bij de levering van nieuwe isolatieplaten gebruiken nu gemaakt van 100% gerecycled piepschuim (EPS). Voorheen bestond dit volledig uit virgin grondstoffen. Bij beide wijzigingen hebben we uitvoerig getest of de kwaliteit van het materiaal hetzelfde is gebleven en dat is gelukkig zo. Dat is voor ons heel belangrijk. We laten alle resultaten onafhankelijk testen zodat wat we zeggen ook echt klopt. Daar zijn we heel open in, net zoals dat we nog ruimte zien voor verbetering. Voor het EPS gebruikt de leverancier nu bijvoorbeeld nog gerecyclede snij- en productieresten uit de eigen fabriek. De volgende stap om gebruikte pootjes te recyclen of her te gebruiken is al in de maak.”
Vervolg stappen
De tot nu toe door IKO behaalde resultaten zijn noodzakelijk voor het bereiken van een circulaire (bouw)economie: minder afval en secundair grondstofgebruik. Coraline: “Wij zamelen gebruikt verpakkingsmateriaal en plastic folies in op bijvoorbeeld bouwplaatsen. De folies recyclen we tot granulaat voor nieuw verpakkingsmateriaal. Uiteraard gaan we ook graag door met de volgende stap. Bijvoorbeeld door te onderzoeken hoe we gebruikte PIR platen en bitumen weer hoogwaardig kunnen recyclen of hoe we het aandeel gerecycled materiaal daarin kunnen verhogen.”
Jordy: “Ik doe dingen graag anders en door mensen te prikkelen krijg je beweging. In de dakdekkersbranche komt veel isolatiemateriaal vrij en daar zie ik graag een oplossing voor. Anders blijft het afval en dat is zonde.”
“Bij IKO kijken we ook verder. Naast het huidige materiaalgebruik en de recyclingmogelijkheden daarvan onderzoeken we ook het gebruik van biobased materialen. Het herontwerpen van bestaande producten is een essentieel onderdeel voor de overgang naar een circulaire economie,” besluit Wouter.